Những lợi ích của lá Vối

Theo tài liệu nghiên cứu của GS Đỗ Tất Lợi, lá và nụ vối có chất kháng sinh thực vật, diệt được nhiều mầm vi khuẩn gây bệnh, kể cả vi trùng Gram- và Gram+. 

Cây Vối thường được dùng để lấy lá và nụ để nấu nước uống, vối có hai loại là vối nếp và vối tẻ, lá có màu xanh.

Lá vối tẻ thường to hơn lá Vối nếp, lá của nó bằng hoặc lớn hơn bàn tay người, có hình thoi màu xanh thẫm. Hoa Vối thường nở thành chùm đan vào nhau, hoa thường nở vào mùa xuân, còn quả vối thì có màu đỏ thẫm giống với quả bồ quân, vị hơi chát và đắng.

Nước Vối hay trà vối là một loại đồ uống giải khát được nấu bằng nụ, hoặc lá vối đã ủ chín rồi phơi khô, cũng có thể dùng ngay khi lá còn tươi. Đây là loại đồ uống rất thông dụng ở nông thôn, thậm chí cả thành thị vùng Đồng bằng Bắc Bộ. Nước vối được dùng để uống hàng ngày giống như nước chè xanh.

Trong lá vối, nụ vối có tanin, một số chất khoáng, vitamin và có khoảng 4% tinh dầu với mùi thơm dễ chịu, một số chất kháng sinh có khả năng diệt được nhiều loại vi khuẩn gây bệnh như Streptococcus, Staphylococcus, vi khuẩn bạch hầu, phế cầu, Salmonella, Bacillus subtilis…Lá vối tươi hay khô sắc đặc được coi là một thuốc sát khuẩn dùng chữa nhiều bệnh ngoài da như ghẻ lở, mụn nhọt.

Một số tác dụng của Lá Vối theo đông y

1. Lá Vối chữa bệnh gút

Lá vối được coi là cứu tinh với những người bị bệnh gout – “bệnh của nhà giàu”. Theo lương y đa khoa Bùi Hồng Minh, Chủ tịch Hội Đông y quận Ba Đình, Hà Nội cho biết: Lá và nụ vối có công dụng giúp tiêu hóa thức ăn, nhất là thức ăn có nhiều dầu mỡ, giảm béo, lợi tiểu tiêu độc.

Bệnh nhân gout là do ăn uống nhiều chất béo ngọt, ứ đọng nhiều chất a xít uric; mặt khác do hệ thống tiêu hóa và thận bài tiết đào thải không tốt dẫn đến a xít uric ứ đọng ở các khớp gây nên tình trạng sưng, nóng, đỏ, đau khớp.

2. Nụ vối giảm mỡ trong máu, cholesterol

Công thức cho mỡ máu: Nụ vối 15 – 20 g, hãm lấy nước uống thay trà trong ngày hoặc nấu thành nước đặc chia 3 lần uống trong ngày. Cần uống thường xuyên mới hiệu nghiệm

3. Nụ vối hỗ trợ trị tiểu đường

Người bệnh tiểu đường nếu uống thường xuyên chè nụ Vối sẽ giúp ổn định đường huyết, giảm mỡ máu, chống ôxy hóa tế bào, bảo vệ tổn thương tế bào beta tuyến tụy, phòng ngừa đục thủy tinh thể ở người bệnh tiểu đường và giúp tăng chuyển hóa cơ bản. Điều đặc biệt là uống nụ Vối không có tác dụng phụ đáng kể nên có thể uống thường xuyên.

Và một số bài thuốc hay từ cây vối, lá vôi khác

- Trị đau bụng đi ngoài: Lá vối 3 cái, vỏ ổi rộp 8g, núm quả chuối tiêu 10g. Cùng thái nhỏ phơi khô sắc với 400ml nước, còn 100ml chia 2 lần uống trong ngày, dùng liền 2 – 3 ngày.

- Chữa đầy bụng, không tiêu: Vỏ thân cây vối 6 – 12g, sắc kỹ lấy nước đặc uống 2 lần trong ngày. Hoặc nụ vối 10 – 15g, sắc lấy nước đặc uống 3 lần trong ngày.

- Chữa lở ngứa, chốc đầu: Lấy lá vối lượng vừa đủ nấu kỹ lấy nước để tắm, rửa nơi lở ngứa và gội đầu chữa chốc lở.

- Giúp giảm mỡ máu: Nụ vối 15 – 20g, hãm lấy nước uống thay trà trong ngày hay nấu thành nước đặc chia 3 lần uống trong ngày. Cần uống thường xuyên.

- Hỗ trợ trị tiểu đường: Nụ vối 15 - 20g, sắc lấy nước chia 3 lần uống trong ngày hay hãm uống thay trà.

- Chữa bỏng: Vỏ cây vối cạo bỏ vỏ thô, rửa sạch, giã nát, hòa với nước sôi để nguội, lọc lấy nước, bôi lên khắp chỗ bỏng. Thuốc sẽ làm giảm tiết dịch, hết phồng, dịu đau, hạn chế sự phát triển của vi trùng.

- Viêm gan, vàng da: Dùng rễ 200g mỗi ngày, nấu sắc uống.

- Viêm da lở ngứa, chốc đầu:

Lấy một lượng lá vối vừa đủ, đem nấu kỹ với nước rồi lấy nước này để tắm. Dùng để rửa vùng bị lở ngứa và dùng gội đầu chữa chốc lở.

- Chữa viêm đại tràng mãn tính, đau bụng âm ỉ: Khoảng 200g lá vối tươi, xé nhỏ hoặc vò nát, cho vào 2 lít nước sôi, ngâm trong 1 giờ để uống thay nước hàng ngày

 NHỮNG CHÚ Ý KHI UỐNG NƯỚC LÁ VỐI

1. Không uống nước lá Vối khi đang đói
2. Không uông nước lá Vối vào buổi sáng khi mới thức dậy
3. Không sử dụng nước lá Vối ngay sau bữa ăn
4. Mỗi ngày chỉ nên uống một lượng nước lá Vối vừa đủ (vài chục gam lá) không nên uống quá nhiều.

  HƯỚNG DẪN CHẾ BIẾN VÀ NẤU NƯỚC LÁ VỐI

 1.Lá vối tươi

– Lá vối 100g mua về rửa sạch, chà nhẹ các lá để loại bỏ lớp bẩn bám trên bề mặt.

– Đổ 500ml nước vào nồi có chứa lá Vối và đun sôi (ngay khi sôi thì tắt lửa)  Hoặc đun sôi nước trước, rồi cho lá Vối vào ấm đổ nước vừa đun sôi vào để hãm như hãm trà xanh, sau 5 phút là có thể uống.

– Để nước lá vối nguội thì chắt lấy nước cho vào lọ thủy tinh bảo quản trong tủ lạnh. Nếu muốn dùng nóng và dùng ngay, bạn cho cả nước và lá vào ấm ủ, ủ 30 – 40 phút sau thì uống.

2. Lá vối khô

Thông thường có 2 cách để làm khô lá Vối theo kinh nghiệm đó là lá Vối khô có ủ và lá Vối khô không ủ.

2.1.Lá vối khô có ủ.Đối với loại này, lá vối tươi trước khi phơi khô được ủ cho tới khi lá có màu thâm, sau đó mới đem phơi khô. Lá vối khô sẽ có hương thơm đặc trưng, khi pha nước có màu cánh gián đẹp, thơm ngon.

2.2.Lá vối khô không ủ. Phương pháp này thì ta để lá vối tươi trong bóng râm cho lá khô dần. đặc điểm của lá vối khô theo cách này là sẽ giữ được một phần hương vị của lá vối tươi, nước có màu xanh đẹp.

3. Cách pha nước lá vối khô

Thông thường pha nước lá Vối ta dùng dành tích, cho lá Vối khô vào rồi đổ nước đang sôi ngập lá vối, mỗi lần khoảng 5-6 lá, ủ nóng khoảng 20 phút là dùng được. Nước lá Vối có thể dùng nóng hoặc uống với đá lạnh đều ngon.

Nên uống nước lá vối tươi hay khô?

Để có được những vi khuẩn có lợi, lá Vối phải được ủ kỹ và đem phơi khô. Vì vậy, bạn nên sử dụng lá vối khô thay vì loại tươi. Điều này sẽ cung cấp nhiều vi khuẩn có lợi cho đường ruột, giúp tiêu hóa hết acid uric, thức ăn dầu mỡ, qua đó có thể phòng ngừa bệnh gout hiệu quả.

4. Cách ủ lá vối bằng nước

Rửa sạch lá vối tươi, cắt từng lá ra làm đôi hoặc cắt làm ba

Cho hết vào nước ngâm 3 ngày, cứ 1 ngày thay nước 1 lần

Sau 3 ngày, vớt lá ra đem rửa sạch

Sau đó phơi khô rồi bảo quản trong túi nilong, dùng dần.

5. Cách ủ lá Vối bằng rơm hoặc lá chuối

Lấy lá Vối tươi rửa sạch, để ráo nước

Chuẩn bị 1 cái chum rồi lót rơm hoặc lá chuối vào dưới đáy chum

Cho lá Vối vào chum rồi phủ lên mấy lớp rơm hoặc lá chuối thật dày

Để chum ở nơi thoáng mát rồi lật úp chum xuống

Đợi 2-3 ngày, lấy lá Vối ra phơi thật khô rồi đem cất bảo quản.